Jest środek nocy, a Ty leżysz w łóżku i masz ochotę rzucać z frustracji poduszką. Tą poduszką, która obiecywała, że co noc będziesz odpływać w krainę słodkich snów. Masz niknącą, ale jednak nadzieję, że uda Ci się przymknąć oczy choć na parę godzin, zanim będziesz musiał zmierzyć się z nowym dniem. Tymczasem pies sąsiadów uparł się, aby uprzykrzyć Ci życie, a sąsiedzi koniecznie muszą dyskutować o swoich problemach w nocy. I dlaczego ta lodówka tak głośno chodzi? Odpowiedź brzmi: nadwrażliwość słuchowa.
Jeśli taka sytuacja wydaje Ci się znajoma, prawdopodobnie przeszedłeś przez to wystarczająco dużo razy, aby wiedzieć, że bezsenność to bardzo wytrwały wróg.
Szczególnie jeśli nie możesz spać, bo drażnią Cię wszystkie dźwięki wokół.
Uważa się, że około 30% dorosłych cierpi na jakiś rodzaj zaburzeń snu, w tym bezsenność. Duża część z nich cierpi na nadwrażliwość słuchową.
Dlatego jeśli stajesz się mistrzem w bezowocnym liczeniu owiec, a wszystko wokół Ciebie sprzysięgło się, aby przeszkadzać Ci w spaniu, ten artykuł jest dla Ciebie. Dowiesz się, na czym polega nadwrażliwość słuchowa i co możesz poradzić na szum w uszach. Mam też wskazówki, co możesz robić, aby zwiększyć swoje szanse na sen.
Nadwrażliwość słuchowa (hyperacusis lub hiperakustyka)
Nadwrażliwość słuchowa to stan, który wynika z problemu w sposobie odbierania hałasu przez centralny ośrodek przetwarzania słuchowego w mózgu.
Często może prowadzić do bólu i dyskomfortu.
Osoby z nadwrażliwością słuchową mają trudności z tolerowaniem dźwięków, które nie wydają się głośne innym np. odgłosem płynącej wody, jazdy samochodem, chodzenia po liściach, pracy wentylatora, szurania papierami. Chociaż wszystkie dźwięki mogą być odbierane jako zbyt głośne, szczególnie uciążliwe mogą być dźwięki o wysokiej częstotliwości.
Jak można się domyślać, jakość życia osób z nadwrażliwością dźwiękową może być znacznie obniżona.
Dla osób z poważną nietolerancją dźwięku funkcjonowanie w codziennym otoczeniu z hałasem otoczenia jest trudne, a czasami wręcz niemożliwe. Problem ten może przyczyniać się do izolacji społecznej, fonofobii (lęku przed normalnymi dźwiękami), a nawet być przyczyną depresji.
Częstotliwość występowania i przyczyny nadwrażliwości słuchowej
Wiele osób odczuwa wrażliwość na dźwięk, ale prawdziwa hiperakustyka występuje rzadko i dotyka około jednej na 50 tys. osób. Zaburzenie może dotyczyć osób w każdym wieku w jednym lub obu uszach. Osoby zwykle nie rodzą się z tą nadwrażliwością, ale mogą rozwinąć niską tolerancję na dźwięk.
Inne częste przyczyny nadwrażliwości dźwiękowej to:
- uraz głowy
- uszkodzenie ucha spowodowane toksynami lub lekami
- borelioza
- infekcje wirusowe obejmujące ucho wewnętrzne lub nerw twarzowy (porażenie Bella)
- zespół stawu skroniowo-żuchwowego (TMJ)
- zespołu stresu pourazowego
- zespół chronicznego zmęczenia
- choroba Taya-Sachsa
- niektóre formy padaczki
- depresja
- migrena
Nadwrażliwość słuchowa (nadwrażliwość dźwiękową) obserwowana jest często u dzieci z uszkodzeniem mózgu (z powodu wrażliwości sensorycznej), niektórych dzieci autystycznych i niektórych dzieci z porażeniem mózgowym).
Leczenie nadwrażliwości dźwiękowej
Nie ma specjalnych chirurgicznych lub medycznych metod korekcji hiperakustyki. Jednak można wykorzystać terapię dźwiękiem, aby przekwalifikować ośrodek w mózgu odpowiedzialny za przetwarzanie słuchowe, który jest odpowiedzialny za przyjmowanie wszystkich dźwięków. Terapia taka polega na użyciu urządzenia generującego określony rodzaj i natężenie szumu noszonego na dotkniętym uchu lub uszach.
Osoby cierpiące na nadwrażliwość dźwiękową mogą odczuwać z tego powodu pewien dyskomfort, jednak niepotrzebnie, ponieważ urządzenie wytwarza delikatny dźwięk (biały szum), który jest ledwo słyszalny, a właściwie niesłyszalny dla otoczenia. Terapia taka trwa około 1 roku i zwykle poprawia tolerancję dźwięku.
Nadwrażliwość słuchowa (dźwiękowa) a szum w uszach
Nadwrażliwość dźwiękowa jest silnie związana z szumem usznym, stanem powszechnie określanym jako dzwonienie w uszach. Możliwe jest, że osoby, które mają szum w uszach, cierpią równocześnie na nadwrażliwość dźwiękową.
Szum w uszach
Należy pamiętać, że szum w uszach jest objawem, a nie chorobą. W związku z tym leczenie powinno dążyć do wyeliminowania przyczyny, a nie tylko na łagodzić objawy. Szum w uszach może być objawem poważniejszego zaburzenia, dlatego ważne jest, aby spróbować znaleźć przyczynę medyczną, zanim podejmie się decyzję o leczeniu.
Zapobieganie i minimalizowanie szumów usznych
Chcąc zapobiegać i minimalizować szumy uszne:
- nie narażaj się na mocny hałas
- unikaj całkowitej ciszy
- zmniejsz spożycie soli
- monitoruj ciśnienie krwi
- unikaj używek, takich jak kofeina i nikotyna
- zmniejsz zmęczenie
- naucz się radzić sobie ze stresem
Chociaż nie ma lekarstwa na różne postaci szumów usznych, dostępnych jest wiele opcji leczenia. Większość osób cierpiących na szumy uszne może odczuwać w różnym stopniu ulgę dzięki jednej lub kombinacji poniższych metod:
Terapia słuchowa
Używane są w niej generatory dźwięku niskiego poziomu. Urządzenia te wytwarzają szum szerokopasmowy za pomocą aparatów słuchowych. Szum ten jest tworzony na wystarczająco cichym poziomie, aby mózg odbierał zarówno dźwięki z zewnątrz, jak i szum w uszach. W ten sposób
mózg na nowo uczy się wzorca, który ma zmniejszyć reakcję na szum w uszach.
Urządzenia te mogą być również pomocne u pacjentów, którzy są nadmiernie wrażliwi na dźwięk.
Terapia akustyczna
Użycie zewnętrznego dźwięku do zamaskowania lub zahamowania, czy zmiany wytwarzania szumu w uszach może przynieść ulgę. Taka stymulacja akustyczna może się odbywać przy pomocy różnych urządzeń:
- Generatora dźwięku, czasami nazywanego maskerem szumów usznych: elektronicznego urządzenia na poziomie ucha, podobnego do aparatu słuchowego, które wytwarza biały szum.
- Aparatu na szum w uszach: połączenie aparatu słuchowego i generatora dźwięku.
- Aparaty słuchowe: pomagają wzmocnić mowę, a także hałas otoczenia, a tym samym stymulują obszary ucha i mózgu, które w przeciwnym razie mogą nie otrzymywać odpowiedniej stymulacji z powodu ubytku słuchu.
- Generator dźwięku na biurko (lub przenośny): zawiera nagrane dźwięki, które łagodzą stres, ułatwiają zasypianie, relaks i medytację. Są to dźwięki kojarzone z naturą — odgłosy morskich fal, lasu, padającego deszczu, szmer strumyka, śpiew ptaków oraz szum biały. Stanowią barierę przed niechcianymi dźwiękami.
- Maskowanie domu: np. zastosowanie wentylatorów elektrycznych, radia lub telewizji.
- Muzykoterapia.
Niestety, niektórzy cierpiący na szumy uszne uważają, że szum maskujący może być innym, równie irytującym szumem. Dlatego najlepiej wypróbować kilka metod lub połączyć je ze sobą.
Terapia muzyczna
Wielu pacjentów uważa, że muzyka, zwłaszcza klasyczne fragmenty, które nie zawierają dużych różnic w głośności (amplituda) może działać zarówno kojąco na układ limbiczny (procesor emocjonalny w mózgu, który jest często negatywnie powiązany z reakcją pacjenta na szum w uszach), jak i stymulująco.
W przypadku ubytku słuchu może być konieczna zmiana muzyki.
Biały szum
Powszechnym sposobem przezwyciężenia problemów ze snem jest użycie urządzenia generującego biały szum.
Może on pomóc w zasypianiu i wpływać na lepsze nawyki związane ze snem.
Naukowcy twierdzą, że biały szum działa tak na nas, ponieważ przypomina nam czas, gdy byliśmy w brzuchu swojej mamy.
Co to jest biały szum?
Szum biały to dźwięk, który obejmuje wszystkie częstotliwości słyszalne dla ludzkiego ucha — od 20 Hz do 20 000 Hz — odtwarzane z jednakową intensywnością lub amplitudą mierzoną w decybelach. Powoduje to dźwięk podobny do szumu suszarki do włosów, czy wentylatora. Dźwięk białego szumu może maskować inne, bardziej drażniące dźwięki, umożliwiając lepszy sen.
4 zalety białego szumu
- Biały szum blokuje rozpraszające dźwięki otoczenia. Dźwięk emitowany przez specjalne urządzenie z białym szumem może maskować dźwięki, które mogą nie pozwalać Ci zasnąć (ruch uliczny, głośnych sąsiadów, szczekanie psów). Osoby cierpiące na szum lub dzwonienie w uszach, czasami używają białego szumu, aby pomóc stłumić brzęczący dźwięk.
- Biały szum może ułatwić zapadanie w sen poprzez relaksację. Dzieje się tak dzięki blokowaniu przeszkadzających dźwięków z zewnątrz oraz zapewnianiu relaksującego szumu, który pomaga zasnąć.
- Biały szum pomaga „wyłączyć” umysł. Ci, którzy cierpią na bezsenność, zazwyczaj mają trudności z powstrzymaniem nocnych myśli. Kiedy leżysz w łóżku w ciszy, każdy mały dźwięk może zadziałać jak wyzwalacz i aktywować twój umysł.
- Biały szum może być dostępny wszędzie. Niektóre urządzenia generujące biały szum mają kompaktowe rozmiary, co umożliwia zabieranie ich wszędzie ze sobą.
Radzenia sobie ze stresem
Jest duże powiązanie między stresem a szumami usznymi. Dlatego wszystko, co próbujesz robić, aby zmniejszyć szumy w uszach nie może równocześnie negatywnie wpływać na sen. Techniki relaksacyjne, medytacja, autohipnoza to przykłady metod stosowanych w celu zwalczania stresu, lęku i zaburzeń snu związanych z szumami usznymi. Od czego byłaby technologia, gdyby nie mogła pomóc i w tym temacie? Na pomoc przychodzą generatory dźwięków, specjalne głośniki stereofoniczne do umieszczania pod poduszką, czy poduszki dźwiękowe. Możesz połączyć wiedzę w zakresie radzenia sobie ze stresem i ograniczeniem jego wpływu na sen z relaksem.
Stres i problemy z zasypianiem
Stres i sen mogą tworzyć błędne koło. Możesz być wyczerpany fizycznie, przykładać głowę do wygodnej poduszki, a nie ma gwarancji, że to zadziała, gdy chcesz uspokoić plączące się po głowie natarczywe myśli.
Obracasz się w nocy z boku na bok, a rano jesteś zbyt zmęczony, aby dobrze funkcjonować. To prowadzi do większego zmęczenia i niepokoju… i uniemożliwia zaśnięcie wieczorem. I tak dalej i tak dalej…
Niepokój i zmartwienie to bardzo popularne stresory, które wprowadzają organizm w tryb „walcz lub uciekaj”. Jest to związane z pobudzeniem, które nie pozwala przełączyć się w tryb odpoczynku (trzeba czuwać i w razie czego walczyć). Zwykle ten stan nadmiernego pobudzenia zanika wraz z ustaniem zagrożenia. Jednak taki przewlekły stres naraża nasz układ nerwowy na ciągłą i nadmierną pracą, kiedy to hormony podkręcają nas i każą czuwać, nawet gdy nadchodzi pora snu.
Jeśli utknąłeś w zamkniętym kręgu bezsennych nocy i wyczerpujących dni, Twoje ciało i umysł potrzebują pomocy w przypomnieniu sobie, jak się regenerować.
